Bijna de helft van de werknemers bleef in 2023 één dag thuis. Een gevolg van de afschaffing van het ziektebriefje voor één dag. Ondernemersorganisatie UNIZO is niet verrast door de stijging van ziekteverzuim. "Werkgevers hebben totaal geen zicht meer op de afwezigheden van hun medewerkers. Dat werkt, zoals onze ondernemers al vermoedden, misbruik in de hand."Sinds november 2022 voorziet de wetgeving dat je als werkgever geen doktersbriefje meer kan eisen bij één dag ziekteverlof. Op aandringen van UNIZO kwam hierop een uitzondering voor kmo's tot 50 werknemers. Nochtans merkt men dat ook daar het ziekteverzuim voor korte afwezigheid is toegenomen. De ondernemersorganisatie trekt daarom nogmaals aan de alarmbel: "Werkgevers hebben totaal geen zicht meer op de afwezigheden van hun medewerkers. Dat werkt, zoals onze ondernemers al vermoedden, misbruik in de hand. De impact van het ziekteverzuim is afhankelijk van de bedrijfscontext. Het blijft aan de werkgever om in te schatten of een ziektebriefje nodig is of niet. De realiteit stelt echter dat het nodig is." Een eerdere UNIZO-enquête toonde al aan dat 83% van de ondernemers het ziektebriefje wou behouden en 72% vreesde bij afschaffing meer afwezigheden bij werknemers.  "Dit kost werkgevers handenvol geld"Onterechte afwezigheden moeten volgens UNIZO bestreden kunnen worden. Momenteel is het ziektebriefje de enige mogelijkheid voor de werkgever om te kijken of een afwezigheid gegrond is of niet. "Voor ondernemers is het van belang om misbruik en ongerechtvaardigde afwezigheden in ondernemingen aan te pakken. Dit kost werkgevers handen vol geld; de evidente kost van het gewaarborgd loon, maar ook heel wat verborgen kosten. Het werk moet herverdeeld en gereorganiseerd worden. Dit leidt tot werkdruk bij andere collega’s die vaak dan overuren moeten kloppen. Zeker in kmo’s heeft afwezigheid van werknemers, ook al is het maar een dag, een groot effect.", stelt UNIZO. Bovendien is de impact van het ziekteverzuim altijd afhankelijk van de bedrijfscontext. Het blijft dan ook aan de werkgever om in te schatten of een ziektebriefje nodig is of niet, vindt UNIZO. "De verantwoordelijkheid voor het opzetten van een preventiebeleid in een bedrijf ligt bij de werkgever. Een aantal ondernemingen hebben daarom het gebruik van ziektebriefjes al afgebouwd. Dit moet kunnen. Voor UNIZO is het ziektebriefje niet heilig, maar het is niet aan de overheid om werkgevers deze optie te ontnemen. Als een werkgever oordeelt dat het gebruik van ziektebriefjes bijdraagt aan zijn of haar preventiebeleid, moet deze mogelijkheid gerespecteerd worden. We zien momenteel de schadelijke effecten van de verplichte afschaffing van het ziektebriefje." Meer preventieDe ondernemersorganisatie wijst op het belang van een preventief beleid. Voor kmo’s is het vaak moeilijker om een uitgebreid afwezigheidsbeleid uit te rollen. Bijkomende acties zijn daarom nodig. "Ondernemers moeten daarom veel meer met cijfers geïnformeerd en gesensibiliseerd worden over absenteïsme om een gedragen preventiebeleid uit te werken, in samenwerking met de externe dienst voor bescherming en preventie op het werk. Zij moeten een beleid en aanbod op maat van kmo’s uitwerken." Eens de preventieve aanpak in elke onderneming op de rails staat en er in een goede werksfeer (gezondheids-) problemen in eerlijkheid worden besproken en gemeld, wordt het ziektebriefje automatisch overbodig.

De quarantainemaatregelen kosten de Limburgse bedrijven veel geld. Dat komt omdat er weinig gebruik gemaakt wordt van het quarantaine-attest en werknemers vooral doktersbriefjes binnenbrengen. Daardoor behouden ze 100 procent van hun loon, maar het is wel de werkgever die opdraait voor de kosten. Dat blijkt ook uit een bevraging van Unizo Limburg. 42 procent van de bedrijven gaf aan weinig of geen quarantaine-attesten ontvangen te hebben, terwijl de werknemers vaak wel in staat zijn om te werken. Het probleem stelt zich vooral bij niet-telewerkbare functies, zoals die van arbeiders en magazijniers.  

"In plaats van ziektebriefjes moeten er fitnotes komen, waarin de arts noteert wat de persoon in kwestie wél nog kan," dat vindt Voka-Limburg. Meer dan 450.000 mensen in België zijn langdurig ziek. In Limburg zijn er dat meer dan 35.600. Goed voor bijna 11% van alle zieken in België en hiermee de Vlaamse provincie met de meeste langdurig zieken. "We kunnen ervoor zorgen dat mensen tijdens een ziekteperiode toch contact houden met de collega’s en de werkvloer, en naar vermogen hun job deels kunnen blijven uitoefenen. Dat is goed voor werkgever én werknemer. Iedereen die een overheidsuitkering ontvangt, moet worden begeleid naar werk dat wel nog mogelijk is", vindt gedelegeerd bestuurder van Voka-KvK Limburg Johann Leten. "Wie ziek wordt, is vaak wel nog in staat om bepaalde taken uit te voeren", zegt gedelegeerd bestuurder van Voka-KvK Limburg Johann Leten. "Een fitnote in plaats van een ziektebriefje maakt een gesprek tussen werkgever en werknemer mogelijk over wat wel nog kan. Op die manier verliest een langdurig zieke niet alle contact met de werkvloer. We willen met dit voorstel het debat over langdurige ziekte openbreken. Het fors stijgend langdurig ziekteverzuim is alarmerend en haalt mensen van de arbeidsmarkt. We moeten de negatieve trend ombuigen door uit het bestaande zwart-witte denkkader te stappen en de focus te verleggen naar kansen en mogelijkheden." Maak mentale problemen bespreekbaarOp het congres van Voka Health Community, een platform voor zorgondernemingen, bedrijven, kenniscentra en patiëntengroepen, roept Voka-KvK Limburg op om van de aanpak van langdurig zieken een prioriteit te maken. Werkgevers hebben een grote rol te spelen in het aanbieden van werkbaar werk. Het is ook belangrijk om een klimaat te creëren waar mentale problemen bespreekbaar worden gemaakt. "In 4 van de 5 gevallen is langdurige afwezigheid gelinkt aan mentale problemen of aan lage rugpijn", gaat Leten verder. "Daar moet de prioriteit liggen van werkgevers en preventiediensten. Mentale problemen worden vandaag amper aangekaart op de werkvloer. Dat moet anders. De burn-out pandemie die onze samenleving treft, kunnen we enkel collectief beantwoorden door mentale problemen uit de taboesfeer te halen."Geen ziektebriefjes maar fitnotesOfwel ben je gezond en kan je werken, ofwel ben je ziek en blijf je thuis. Voka-KvK Limburg pleit ervoor om die dualiteit te doorbreken. Er zijn ook heel wat tussenoplossingen mogelijk die gunstig zijn voor werknemer en werkgever. Het ziektebriefje dat de arts meegeeft, moet worden omgevormd naar een fitnote. Daarin geeft de arts aan wat de zieke wel nog kan in termen van functioneren, verplaatsing, types van activiteit. Op die manier kunnen werkgever en werknemer in gesprek gaan over kansen en mogelijkheden.Voorts zou een huisarts maximaal 1 maand afwezigheid wegens ziekte kunnen attesteren. Na die maand komt een bedrijfsarts in beeld. Op dat moment kan er al worden nagedacht over de mogelijkheden tot re-integratie van de werknemer. De terugkeercoaches die federaal minister Vandenbroucke voorstelt, komen pas na 3 maanden arbeidsongeschiktheid in actie. Dat is volgens Voka -KvK Limburg te laat. Iedereen moet begeleid worden naar werkVandaag worden enkel werklozen begeleid naar werk. Wie langdurig ziek is en toch gedeeltelijk wil werken, wordt aan zijn lot overgelaten. Voor Voka moet iedereen die een overheidsbetoelaging ontvangt, op een of andere wijze begeleid worden naar werk. Dat gaat zowel om klassieke werklozen, maar ook om arbeidsongeschikten en invaliden, mensen in bijstand, schoolverlaters en NEET’s (jongeren die geen opleiding volgen en niet werken), oudere werklozen, nieuwkomers, etc. Buitenlandse voorbeelden tonen aan dat het anders kan. Zo kent Australië een activeringsbeleid waar elkeen die aan het werk kan via 1 centrale regisseur naar werk wordt begeleid.

- Limburgse ziekenhuizen stellen deze maand een toename van patiënten met psychische problemen vast. En dat heeft mogelijk alles te maken met het weer, want we maken de somberste winter ooit mee. - Wees minder gul met het schrijven van ziektebriefjes. Nu zijn teveel mensen teveel en te lang ziek. Dat vraag Voka in een open brief aan de Limburgse huisartsen. - De vakbonden bij Carrefour leggen zich niet neer bij de vele ontslagen en voerden actie op de markt in Genk. - En Racing Genk grijpt naast de beloofde sportieve versterkingen. Volgens analist Stef Wijnants heeft Genk gefaald en is het logisch dat de supporters boos zijn.